مازوخیسم و سادیسم جنسی

اصطلاح مازوخیسم (آزار طلبی) از نام نویسنده‌ی اتریشی قرن نوزدهم لئوپولد بارون فُن ساچر ـ مازوخ (۱۸۹۵-۱۸۳۶) گرفته شده است که به خاطر رمان‌هایش درباره‌ی مردانی که مورد تحقیر جنسی زنان قرار گرفته‌اند، شهرت دارد. مازوخیست کسی است که از رنج کشیدن، لذت می‌برد. اصطلاح سادیسم از نام نویسنده‌ی فرانسوی قرن هجدهم، مارکی دو ساد (۱۸۱۴-۱۷۴۰) گرفته شده است که درباره‌ی کسب لذت جنسی از طریق آزاررسانی، مطالب زیادی نوشت. اصطلاحات روان‌پزشکی سادیسم و مازوخیسم را کرافت ـ ابینگ (۱۹۰۳-۱۸۴۰)، پزشک آلمانی وضع کرد که پیشگام رویکرد علمی به آگاهی از دامنه‌ی گسترده‌ی رفتار جنسی انسان در کتاب خود با عنوان Psychopathia Sexualis بود.

مازوخیسم جنسی اختلالی است که ویژگی آن علاقه‌مندی به کسب ارضای جنسی از طریق واردکردن تحریک دردناک بر بدن خود، به‌تنهایی یا همراه با شریک جنسی است. مردان و زنان مبتلا به این اختلال، با وسایلی نظیر طناب‌پیچ کردن خود، زخمی کردن پوست با سوزن یا چاقو، یا وارد کردن شوک برقی، ارضای جنسی می‌شوند. برخی از مازوخیست‌های جنسی طبق خیال پردازی‌هایشان عمل نمی‌کنند، بلکه تمایلات مکرری را احساس نموده و از نیروی این امیال احساس پریشانی می‌کنند.

سادیسم جنسی برعکس مازوخیسم جنسی است، به این صورت که فرد مبتلا به این اختلال از وارد کردن صدمه یا میل وارد کردن صدمه به دیگری، لذت جنسی کسب می‌کند. دیدن یا تجسم کردن عذاب دیگری، سادیست را تحریک می‌کند. برخلاف مازوخیسم جنسی که به شریک جنسی نیاز ندارد، سادیسم جنسی برای اجرا شدن خیال‌پردازی‌های سادیستی، به شریک جنسی نیاز دارد.

سادمازوخیسم جنسی

افراد مبتلا به اختلالات مازوخیسم و سادیسم جنسی ممکن است نقش‌های سادیستی و مازوخیستی را به تناوب ایفا کنند. در برخی فعالیت‌های جنسی، یکی از شریکان جنسی نقش بسیار سلطه‌پذیر را بازی می‌کند و برای صدمه دیدن و تحقیر شدن التماس می‌کند. در فعالیت‌های دیگر، شریکان جنسی این نقش‌ها را برعکس می‌کنند، به‌طوری‌که فرد قبلاً سلطه‌پذیر بوده، اکنون درد وارد می‌کند و بر تعامل حاکم می‌شود. اصطلاح سادومازوخیست به افرادی اشاره دارد که از وارد کردن درد و درد بردن، لذت جنسی کسب می‌کنند.

ماهیت تخصصی فعالیت‌های جنسی و تمایل برخی افراد سادومازوخیست به ملاقات کردن با کسانی که ترجیحات جنسی مشابهی دارند، آنها را به سمت پیوستن به سازمان‌هایی می‌کشاند که برای ارضا کردن نیازهای آنها تدارک دیده شده‌اند، مثل انجمن تیل پیولنشپیگل در نیویورک‌سیتی یانوس در سانفرانسیسکو. آنها برای یافتن کسانی که تمایلات مشترکی دارند از اینترنت هم استفاده می‌کنند.

پژوهش درباره مازوخیسم و سادیسم جنسی

تحقیق کردن درباره‌ی افراد مبتلا به این اختلال دشوار است. پژوهشگران در زمینه‌یابی نادر از سادومازوخیست‌هایی که اعضای چنین انجمنی بودند، رایج‌ترین تمایلات جنسی سادیستی را کتک زدن، روابط ارباب ـ برده، بندگی شدیداً محدودکننده تحقیر، و قید و بند گزارش داده‌اند. وارد کردن درد، شلاق زدن، ناسزاگویی، تنقیه و سایر فعالیت‌های مرتبط با توالت، کمتر رایج بودند. برخی افراد سناریوهای نمایشی به اجرا می‌گذارند؛ مثلاً، در حالی که قلاده به گردن دارند به دور و بر هدایت می‌شوند و به آنها دستور داده می‌شود مثل یک سگ مطیع عمل کنند و برای کوچک‌ترین بدرفتاری کتک می-خورند. جالب اینکه، مردان و زنان علاقه‌ی مشترکی به اغلب آینه رفتارها دارند، اما درصد بیشتری از زنان به انقیاد و ناسزاگویی علاقه‌مند هستند.

فعالیت‌هایی مانند بریدن، سوراخ کردن، انقیاد، و شوک‌دهی می‌توانند خطرناک باشند و این خطر، احساس برانگیختگی سادومازوخیست‌ها را بیشتر می‌کند. در حالت افراطی-تر، فرد ماسکی را به صورت می‌زند یا کیسه‌ی پلاستیکی روی سر می‌کشد، حلقه‌ی طنابی را به گردن می‌اندازد، یا گاز نیترات استنشاق می‌کند که موجب خفگی می‌شود. این نوع فعالیت، که برخی افراد درحالی‌که تنها هستند انجام می‌دهند، معمولاً با خیال پردازی‌های نزدیک به جان به در بردن از مرگ همراه است؛ با این حال، گاهی این خیال پردازی‌ها، در صورت محدودیت خیلی زیاد، به واقعیت می‌پیوندند (اوهالوران، و دیتز، ۱۹۹۳).

ریشه مازوخیسم و سادیسم جنسی

یک راه برای آگاهی یافتن از سادیسم جنسی و مازوخیسم جنسی در نظر گرفتن نقش تنبیه و تأدیب در اوایل زندگی افراد مبتلا به این اختلال‌هاست. احتمالاً این افراد بین تحریک جنسی و از تجربه‌ی درد یا گوشمالی، رابطه برقرار کرده‌اند شاید موردتوجه قرار گرفتن در جریان تأدیب شدن، تنها نوازشی بوده باشد که از والدین بی‌مبالات خود دریافت کرده باشند. شاید حتی کتک خوردن، به مورد بی‌توجهی قرار گرفتن، ترجیح داده شده باشد، در نتیجه، بعدها فرد مازوخیسم را ترجیح می‌دهد.

سناریوی دیگر می‌تواند همایند شدن تنبیه بدنی یا نوازش کردن قوّت قلب بعدی والدین باشد که باعث شده فرد درد را با محبت تداعی کند. سادیست‌ها، برعکس، یا میل به چیره شدن بر دیگران برانگیخته می‌شوند، درست به همان صورتی که والدین خشن، آنها را در اوایل کودکی کنترل می‌کردند. این واقعیت که سادیست‌ها و مازوخیست‌ها نقش‌های خود را عوض می‌کنند، این تحلیل را پیچیده می‌کند، اما احتمال دارد که نیاز به شریکان جنسی یاریگر، انگیزه‌ی اصلی وارونه شدن نقش‌های جنسی آنها باشد.

همراهی با دیگر اختلالات

در موارد نادری، افراد مبتلا به سادیسم جنسی مرتکب آدمکشی جنسی می‌شوند. یک پژوهشگر، بعد از بررسی موارد گزارش‌شده ظرف قرن گذشته، تیپ‌شناسی قاتلان جنسی را مطرح کرده است (ملوی، ۲۰۰۰). گروه اول، از سادیست‌های جنسی‌ای تشکیل می‌شود که به اختلال جامعه‌ستیزی یا اختلال شخصیت خودشیفته نیز مبتلا هستند. این افراد صفات جامعه‌ستیز کلاسیک، مانند بی‌تفاوتی عاطفی دارند و جرم سازمان-یافته‌ای را پشت سر گذاشته‌اند. گروه دوم، از افرادی تشکیل می‌شود که به اختلال خُلقی و همین‌طور اختلال‌های شخصیت شامل صفات اسکیزوید و اجتنابی مبتلا هستند. این گروه دوم، برخلاف قاتلان جنسی جامعه‌ستیز، سابقه‌ی سوءاستفاده شدن جنسی یا جسمی اولیه دارند.

اغلب سادیست‌ها و مازوخیست‌ها درصدد کمک حرفه‌ای برنمی‌آیند. در واقع، اکثر آنها علاقه‌ای به تغییر دادن رفتارشان ندارند. آنها معمولاً زمانی مورد توجه متخصصان قرار می‌گیرند که رفتارشان به صدمه‌ی جسمانی منجر شده باشد یا به خاطر قطع شدن رابطه‌شان با یک شریک جنسی، دچار پریشانی شده باشند. در مورد آن دسته از افرادی که به‌طور خودانگیخته درصدد درمان برمی‌آیند و می‌خواهند رفتار سادیستی و مازوخیستی خود را تغییر دهند، درمان گروهی و فردی، یا تمرکز بر اصول رفتاری شرطی‌سازی و تقویت، بیش از هر درمانی موفقیت‌آمیز است. هورمون محرک جسم زرد ـ هورمون راه‌انداز (LHRH) که قبلاً برای درمان افراد مبتلا به بچه‌بازی به آن اشاره کردیم نیز می‌تواند در درمان افراد مبتلا به سادیسم جنسی مؤثر واقع شود (بریکن و همکاران، ۲۰۰۱).

ویژگی‌های تشخیصی سادیسم جنسی

• افراد مبتلا به این نابهنجاری، برای مدت حداقل ۶ ماه، خیال‌پردازی‌های برانگیزنده‌ی جنسی مکرر و شدید، امیال جنسی، یا رفتارهایی دارند که اعمال واقعی یا ساختگی را شامل می‌شوند که به موجب آنها با رنج بردن روانی یا جسمانی یا تحقیر کردن دیگری، تحریک جنسی می‌شوند.
• عمل کردن فرد طبق این امیال جنسی با فردی ناراضی، با این‌گونه امیال یا خیال‌پردازی‌های جنسی، موجب پریشانی یا اختلال زیادی می‌شود.

ویژگی‌های تشخیصی مازوخیسم جنسی

• افراد مبتلا به این نابهنجاری، برای مدت دست کم ۶ ماه، خیال‌پردازی‌های جنسی مکرر و شدید، امیال جنسی، یا رفتارهایی دارند که اعمال واقعی یا ساختگی تحقیر شدن، کتک خوردن، محبوس شدن، یا رنج کشیدن به شیوه‌های دیگر را شامل می‌شوند.
• این خیال‌پردازی‌ها، امیال جنسی، یا رفتارها، پریشانی یا اختلال زیادی را به بار می‌آورند.

منبع:

کتاب: آسیب‌شناسی روانی
نویسنده: ریچارد پی هالجین – سوزان کراس ویتبورن
مترجم: یحیی سیدمحمدی