اختلالات روانیروان پویشی و روانکاویمکاتب روانشناسیمکانیزمهای دفاعی و خطاهای شناختی
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید
چطور سعی میکنیم از خودمان در برابر یک واقعیت آزاردهنده دفاع کنیم؟
در گذشته با مکانیزمهای دفاعی فروید آشنا شدیم. آنا فروید یک لیست کامل از مکانیزمهای دفاعی ایجاد کرد. در زیر لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید را به طور کامل خواهیم شناخت
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید: واپس رانی
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید۱:- واپس رانی (REPRESSION): سرکوب و یا واپس رانی اصلیترین از لیست مـکـانیـزمهای دفـاعـی آنافروید محـسـوب شـده و دیـگــر مکانیسمها بهعنوان ابزار کمکی بکار میروند. واپس رانی بـه مـعـنی جلوگیری از ورود افکار، خاطرات، آرزوها، امیال و تجـارب دردنـاک، نـاخـوشایـنـد، شرمآور و ناپسند به سطح خودآگاه و هشیار میباشد. در ایـن مـکـانـیـسم خـاطـرات استرسزا بهطور گزینشی به ناخودآگاه رانده میشوند. واپس رانـی بـا انـکار متفاوت است در واپس رانی فرد هیچچیزی را نفی نمیکند. مثال: دختری که در خردسالی مورد تعـرض جنسی واقعشده، ایـن تـجـربـه دردنـــاک را سرکوب میکند.
فرونشانی
۲- فرونشانی (SUPPRESSION): واپس رانیای که بهطور ارادی و خودآگاه صورت میگرد فرونشانی نامیده میگردد. بازداری ارادی و هشیار از ورود افکار، احساسات، تجارب و خاطرات خاص به سطح هشیار. احتراز از اندیشیدن به مواد اضطراب زا و آزاردهنده و منحرف کردن هشیاری به موضوعات دیگر. مثال: دانشآموزی که به تعطیلات رفته، نگران است که نتواند از پس امتحانات بر آید، اما وی تصمیم میگیرد برای اینکه تعطیلاتش خراب نشود مدرسه و امتحاناتش را فرو نشانده و به آنها فکر نکند.
واپس روی
۳- واپس روی (REGRESSION): در این مکانیسم شیوههای حل مسائل به سبک بزرگسالان جای خود را به رویکردی کودکانه میدهد. واپس روی یعنی بازگشت به مراحل ابتدایی رشد و تکامل (مراحلی مطمئنتر،امنتر و فاقد استرس) و بروز واکنشهای بلوغ نیافته. مثال: بزرگسالی که هنگام سرخوردگی و ناکامی عروسکی را در آغوش میگیرد. مثال: مرد ۲۵ سالهای که دچار مشکلات مالی جدی گردیده، تمایل پیدا میکند به خانه پدری خود بازگشته و والدین از وی مراقبت کنند. مثال: مکیدن شست و یا مداد، به لحن کودکان صحبت کردن و هرگونه بروز رفتار سنین پایینتر از خود واپس روی محسوب میگردد.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید: انکار
۴- انکار (DENIAL): عبارت است از انکار و نفی واقعیت، رفتار، کردار و عامل اضطراب زا. عدم پذیرش واقعیت و رد رویدادها. مثال: مادری پس از دریافت خبر کشته شدن پسرش در جنگ، مرگ پسرش را انکار کرده و باز بشقاب غذایش را سر میز غذاخوری میآورد و یا لباسهایش را مرتب میکند. مثال: افراد مسن غالباً پیر شدن خود را انکار کرده و میگویند ما هنوز جوان هستیم. مثال: معتادان همواره اعتیاد خود را انکار میکنند. مثال: پسری که دوستدختری ندارد میگوید من به دخترها نیازی ندارم. مثال: هنگامیکه پزشک سرطان را در بیمارش تشخیص میدهد، بیمار آن را نادرست پنداشته و سراغ پزشک دیگری میرود.
جابجایی
۵- جابجایی (DISPLACEMENT): انتقال احساسات، هیجانات و تکانههای اضطراب زا از یک شخص و یا شیء (تهدیدکننده و یا غیرقابلدسترس) به فرد و یا شیء امنتر و قابلپذیرشتر. تخلیه احساسات فروخورده بر سر اهداف بیخطرتر (افراد زیردست، تحت فرمان، وابسته و یا ضعیفتر از شما). مثال: کارمند عصبانی از دست رئیس خود، از آنجایی که قادر نیست بر سر رئیس خود فریاد بکشید، هنگامیکه به خانه باز میگردد عصبانیت خود را سر همسر خود خالی کرده و سر وی فریاد میکشد. مثال: فرزندان عصبانیت خود را با کوبیدن درها به هم ابراز میکنند. مثال: یک مرد ناکام در ارضای نیازهای جنسی خود، به پرخوری روی میآورد. مثال: دختری که از سوی دوستپسر خود طردشده فوراً با پسر دیگری دوست میشود.
دلیلتراشی
۶- دلیلتراشی (RATIONALIZATION): عبارت است از استفاده از استدلالهای منطقی و پذیرفتنی برای توجیه رفتار و احساسات غیرموجه و توجیهناپذیر- بازآرایی شناختی از ادراکات فردی-علل غیرواقعی جانشین علت و انگیزه اصلی و واقعی میگردد. مثال: فردی که از اداره خود اخراج گردیده علت اخراج خود را چنین توجیه میکند: من چون آدم متملقی نبودم و چاپلوسی رئیس را نمیکردم اخراج شدم. درصورتیکه بیکفایتی و عملکرد ضعیف وی علت اصلی برکناری وی بوده است. مثال: سارقی که به یک سوپرمارکت دستبرد میزند هنگام بازجویی میگوید که صاحب سوپرمارکت مستحق آن بوده است و یا برداشتن چند قلم جنس از ثروت صاحب آن نخواهد کاست.
جبران
۷- جبران (COMPENSATION): مستور ساختن جنبههای منفی (کاستیهای نامطلوب) خودانگاره و شخصیت با تأکید و تقویت اغراقآمیز جنبههای مثبت -متوازنسازی تقابلی ضعفها وعیوب-فرد حس خودکمبینی، حقارت و شکستهایش را با مطرح ساختن خود در زمینههای دیگر پنهان میسازد- تقویت یک ویژگی مثبت در جبران یک ویژگی منفی. و یا جبران ناکامیها با کامجویی مفرط در زمینههای دیگر. جبران دو گونه است یکی تقویت ویژگی منفی و ضعیف و دوم جایگزین ساختن یک ویژگی مثبت و کارآمد جای یک ویژگی منفی. مثال: کودک لاغر و نزار در بزرگسالی به پرورش اندام روی آورده و بدنساز میشود. مثال: نوجوانی که از مشکلات تکلمی رنج میبرد در بزرگسالی سیاستمدار و یا سخنران میشود. مثال: یک دانشآموز با چهره نازیبا در دانشگاه، دانشجوی ممتاز گردیده و یا پژوهشگر میشود. مثال: یک دختر نازیبا رقصنده ماهر میشود.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید:توجیه عقلی
۸- توجیه عقلی (INTELLECTUALIZATION): استفاده مفرط از تفکر و منطق انتزاعی-پرهیز از احساسات آزاردهنده با تمرکز بر جنبههای عقلانی-انفصال هیجان از اندیشه-نادیده گرفتن جنبه احساسی قضایا و پرداختن به تجزیهوتحلیل شناختی آنها. مثال: تمرکز بر جزئیات برگزاری مراسم ترحیم و خاکسپاری جای عزاداری و سوگواری. مثال: بحث در مورد فاکتورهای مهندسی ساختمانها و یا مکانیسم عمل زلزلهها پس از روی دادن زلزله جای سوگواری و پرداختن به جنبه احساسی آن. مثال: زنی که مورد تعرض جنسی قرار گرفته شروع میکند به تحقیق و جستجوی اطلاعات در زمینه سایر موارد تجاوزها و روانشناسی متجاوزان و قربانیان آن و یا در کلاسهای دفاع شخصی شرکت میکند.
برونریزی
۹- برونریزی (ACTING OUT): استفاده از کنشهای فیزیکی جای کنار آمدن مستقیم با چالشها و صحبت کردن درباره احساسات خود- درست نقطه مقابل مکانیسم والایش است- تسلیم خواستههای نهاد شدن بدون در نظر گرفتن عواقب منفی آن- مثال: مردی که قادر به ابراز احساسات ناکامی و درماندگی خود در زندگی زناشویی نیست، به برقراری رابطه نامشروع روی میآورد، بدون در نظر گرفتن عواقب آن. مثال: فردی که هنگام خشمگین شدن قادر به کنترل خود نیست و به همهچیز آسیب میرساند.
درونفکنی
۱۰- درونفکنی (INTROJECTION): نوع شدید همانندسازی میباشد که در آن فرد ارزشها و ویژگیهای فرد و یا گروه دیگر را جذب ساختار “خود” میکند. درونی کردن احساسات، ارزشها و ویژگیهای فرد دیگر، ویژگیهایی که خودمان در آن زمینه ضعف داریم. نسبت دادن افکار و احساسات دیگران به خود و تقلید از آنها. مثال: فردی که قرار است کنفرانس بدهد، خود را جای یک سخنران نامدار قرار میدهد و اینگونه اعتمادبهنفس پیدا میکند. مثال درونفکنی شدید: فرد پس از فوت همسرش نشانه بیماری متوفی را بروز میدهد مثلاً اگر همسرش بر اثر سکته قلبی فوت کرده باشد وی در جریان سوگواری به درد سینه مبتلا میشود.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید:همانندسازی
۱۱- همانندسازی (IDENTIFICATION): روند الگوبرداری (تقلید) افکار، اخلاقیات، رفتار و سلایق فرد دیگر- تقلید ویژگیهای مطلوب فرد دیگر-الگو قرار دادن دیگران-تطابق خود با دیگران بهطور ناخودآگاه- افزایش احساس ارزشمندی با همانندسازی با شخصیتهای برجسته و نامدار. مثال: دختر دانشآموزی که مصرانه از مادر خود میخواهد تا کفش مشابه کفش همکلاسی خود را برایش خریداری کند. اما بهشدت تقلید از همکلاسی خود را رد میکند. مثال: کارمند در جلسه اداره، زبان بدن مدیرعامل را تقلید میکند و یا نقطه نظرات مشابه وی را بیان میکند. مثال: فرد به سینما رفتن علاقهمند میشود چراکه فرد محبوب و مورد تحسین وی (الگو) به سینما علاقه دارد. مثال: فرد قربانی با مهاجم همانندسازی میکند و رفتار وی را تقلید میکند تا کمتر احساس درماندگی کرده و در مقابل احساس قدرت بیشتری نماید. و ممکن است با مهاجم خود همدست نیز شود.
فرافکنی
۱۲- برونفکنی (فرافکنی) (PROJECTION): نقطه مقابل درونفکنی است-نسبت دادن احساسات، امیال، افکار، تکانهها و گرایشات نامطلوب، ناخوشایند و غیراخلاقی خود به افراد و یا شیء خارجی دیگر. مثال: دختری که نسبت به همکار مرد خود گرایش جنسی دارد، همکار خود را متهم به چشمچرانی و هوسرانی میکند. مثال: شما از فردی نفرت دارید اما تصور میکنید وی از شما نفرت دارد. مثال: شما تصور میکنید نازیبا و غیر جذاب هستید و این تصور را به جنس مخالف خود نسبت داده و از مواجهه با جنس مخالف خود اجتناب میورزید (ترس از طرد شدن). مثال: مرد بیوفا نسبت به همسر خود، همسر خود را به خیانت متهم میکند. بلاگردان سازی به معنی سپر بلا قرار دادن دیگران نیز تلفیقی از برونفکنی و انکار است.
والایش
۱۳- والایش (SUBLIMATION): انرژی خود را صرف فعالیتهای سازنده کردن-هدایت افکار و تکانههای ناپذیرفتنی از سوی جامعه به اهداف پسندیدهتر. مثال: فردی که گرایشات جنسی و یا خشونتآمیز قوی دارد به ورزش بوکس روی آورده و یا سرباز میشود. مثال: دختری که مجبور است برای لاغر شدن رژیمهای سخت بگیرد به نقاشی علاقهمند شده و بیشتر تصاویر میوهها را نقاشی میکند. مثال: مردی که از عمل بریدن لذت میبرد جراح میشود. مثال: کودکی که میخواهد توجه والدین خود را جلب کند شاگرد ممتاز مدرسه میشود.
باطل سازی
۱۴- باطل سازی (UNDOING): به خنثی کردن گفتار و اعمال پیشین اطلاق میگردد. تلافی کردن رفتار و کردار ناپسند. مثال: مردی که همسر خود را تحقیر کرده است، برای همسر خود هدیه میخرد و یا بهطور مبالغهآمیزی از وی تعریف و تمجید میکند. مثال: فردی که مرتکب قتل شده مکرراً دستهای خود رامی شوید. مثال: شما پشت سر دوست خود از وی بدگویی میکنید سپس از کرده خود پشیمان شده و وی را به منزل خود به شام دعوت میکنید. مثال: فرد ثروتمندی که به مؤسسات خیریه کمک مالی میکند، چرا که ثروت خود را از طرق نامشروع کسب کرده است.
واکنشسازی
۱۵- واکنشسازی (REACTION FORMATION): واکنشسازی و یا واکنش وارونه زمانی است که شما احساس و نیت خود را بهطور اغراقآمیزی عکس آن چیزی که بوده ابراز میکنید. نوعی تظاهر و وانمود کردن. مثال: مردی که گرایش به مردان دیگر دارد، نسبت به همجنسبازان ابراز نفرت میکند. مثال: شما از مهمانی بدنتان میآید اما بیشتر از میهمانان دیگر به وی احترام گذاشته و بهاصطلاح تحویلش میگیرید. مثال: زن متأهل از بیم آنکه همکارش به وی علاقهمند نگردد با همکار مرد خود بدرفتاری میکند. مثال: یک مرد خشن و پرخاشگر ممکن است با این رفتار میخواهد تردیدها و ناتوانیهای جنسی خود را پنهان سازد. مثال: استاد دانشگاهی که تصور میکند از دانش علمی کافی برخوردار نیست بیشتر از واژهها و اصطلاحات پیچیده و علمی استفاده میکند.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید: آرمانی ساختن
۱۶- آرمانی ساختن (IDEALIZATION): برآورد اغراقآمیز صفات و ویژگیهای مثبت و ناچیز شمردن خصوصیات منفی و یا نادیده گرفتن آنها. مثال: عاشق تنها خوبیهای معشوق را میبیند و از دیدن بدیهای آن عاجز است.
پیشبینی
۱۷- پیشبینی (ANTICIPATION): پیشبینی رویدادهای احتمالی آینده و در نظر گرفتن واکنشها و راهحلهای واقعگرایانه و جایگزین. برنامهریزی برای آینده. ملاحظه پیامدهای رفتار خود.
نوعدوستی
۱۸- نوعدوستی (ALTRUISM): خدمترسانی و یاریرساندن به دیگران بهطور سازنده که رضایت فردی را به دنبال دارد. فرد از واکنش مثبت دیگران خشنود شده و احساس خوبی پیدا میکند.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید : اجتناب
۱۹- اجتناب و یا رویگردانی (AVOIDANCE): کنار آمدن با عوامل استرسزا با عدم مواجهه با آنها. مثال: شما از همکار خود در اداره بدتان میآید بنابراین سعی میکنید با وی برخورد نداشته باشید و یا نزدیک وی نروید. مثال: فردی که از ارتفاع هراس دارد سعی میکند از مکانهای مرتفع دوری کند. مثال: هنگامیکه در مورد مسائلی که از نظر شما ناخوشایند است سخن به میان میآید سعی میکنید موضوع بحث را عوض کنید.
شوخطبعی
۲۰- شوخطبعی (HUMOUR): تأکید بر جنبههای جالب و طنزگونه عامل استرسزا و تعارضات. انحراف از جدیت و نیمهخالی به نیمه مثبت و پر. مثال: شخصی که دچار بیماری ناشناختهای است این موضوع که، پزشکان قادر به تشخیص بیماری وی نیستند را دستمایه خنده قرار میدهد.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید:انزوا
۲۱- انزوا (ISOLATION): تفکیک جزء و مؤلفه هیجان از خاطرات، تجارب و افکار دردناک. انباشت تمام هیجانات در یک بخش ذهنی محبوس و غیرقابلدسترس. مثال: دانشجوی پزشکی بدون احساس ترس از مرده و یا مرگ جسد تشریح را کالبدشکافی میکند. مثال: کارمند بانک هنگام رویارویی با سارق با خونسردی و آرامش سارق را ناکام میسازد اما پسازاینکه سارق بانک را ترک میکند، وی بلافاصله از ترس میلرزد و یا گریان میشود.
خیالپردازی
۲۲- خیالپردازی (FANTACY): فرد بهمنظور گریز موقتی از شرایط دردناک به خیالپردازی روی میآورد. هدایت آرزوهای دستنیافتنی و یا نامقبول به قوه تخیل.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید : پیوند جویی
۲۳- پیوند جویی (AFFLIATION): کمک خواستن و حمایت دیگران را خواستار شدن. تسهیم مشکلات با دیگران.
بیارزش سازی
۲۴- بیارزش سازی (DEVALUATION): فرد اهداف مطلوب و خواستنی اما غیرقابلدسترس را بیارزش و معیوب معرفی میکند. مثال: مصداق ضربالمثل گربه دستش به گوشت نمیرسد میگوید بو میدهد. مثال: فردی که در مصاحبه ورودی استخدام رد میشود، شرکت موردنظر را بیاعتبار معرفی میکند.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید : ناچیز شماری
۲۵- ناچیز شماری (TRIVIALIZING): کوچک شمردن و بیاهمیت شمردن مسائل مهم وجدی. مثال: فرد پس از به زمین خوردن، پس از برخاستن میخندد. مثال: پسری که از سوی دختری طرد میگردد به دوستانش میگوید که آن دختر زیاد هم خوشگل نبود.
طفره و انحراف
۲۶- طفره و انحراف (DEFLECTION): منحرف کردن توجه بهسوی مسائل و افراد دیگر.
بازداری هدف
۲۷- بازداری هدف (AIM INHIBITION): هنگامیکه ما با اهداف و آرزوهای دست نیافتی مواجه میشویم، انتظارات خود را تقلیل میدهیم. نوعی جابجایی و دلیلتراشی میباشد. مثال: مردی که به یک زن گرایش جنسی دارد اما به هر دلیلی قادر نیست نیاز اصلی خود (ارضا جنسی) را تأمین کند (مثلاً زن متأهل است) به زن میگوید، تنها چیزی که ما نیاز داریم یک دوستی صمیمانه است. مثال: فردی که به حرفه دامپزشکی علاقه وافری دارد اما نمیتواند در رشته مزبور ادامه تحصیل بدهد دستیار دامپزشک میشود.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید : دو پاره سازی
۲۸- دو پاره سازی (SPLITTING): فرد اطرافیان خود را به دو گروه عمده خیلی خوب و خیلی بد تقسیمبندی میکند. و همهچیز را سیاهوسفید میبیند. از قانون همهیاهیچ استفاده میکند. اما این دو گروه مدام جای خود را به یکدیگر میدهند. یعنی فردی که صبح خیلی بد بوده ناگهان عصر همان روز در گروه خیلی خوب قرار میگیرد. علت آن عدم توانایی فرد در کنار آمدن با احساسات دوسوگرا میباشد. مثال: زن از شوهر خیانتکار خود خرده نمیگیرد اگر چه شوهرش کماکان به روابط نامشروع خود ادامه میدهد.
گوشهگیری
۲۹- گوشهگیری (WITHDRAWAL): فرد تصمیم میگیرد برای کاهش عوامل استرسزا از اطرافیان خود کنارهگیری کرده و انزواطلب میشود.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید : جسمانی کردن
۳۰- جسمانی کردن (SOMATIZATION): تعارضات (مشکلات روانی) خود را به شکل نشانههای جسمی بروز میدهند. در بخشهایی از بدن که از اعصاب سمپاتیک وپاراسمپاتیک عصب گیری میشوند. هدایت اضطراب به مشغولیت ذهنی با شکایت از یک مشکل جسمانی برای منحرف ساختن توجه از مسائل روانی آزاردهنده. فرد بهطور اغراقآمیزی نگران سلامتی خود است. این مکانیسم با خودبیمارانگاری متفاوت است که فرد برای جلبتوجه دیگران از یک بیماری موهوم شکایت میکند. در خودبیمارانگاری فرد بهطور ناخودآگاه تکانههای ناپذیرفتنی را به شکل نگرانی جسمی بیمورد بروز میدهد. خودبیمارانگاری نیز با تمارض متفاوت است در تمارض نشانههای بیماری عمداً ایجاد میشوند. علائم جسمانی کردن مثل فشارخون بالا، تیکهای عصبی و یا بثورات جلدی. مثال: مردی که زن خود را تهدید به زدن میکند ناگهان دستش فلج میشود. مثال: یک فرد بسیار پرخاشگر و سلطهجو، که شرایط زندگی اجازه بروز این رفتارها را از وی سلب کرده است، به فشارخون بالا مبتلا میشود.
تبدیل
۳۱- تبدیل (CONVERSION): مانند جسمانی سازی میباشد اما این بار تعارضات در نواحی از بدن که از عصب حرکتی و حسی عصب گیری میشوند بروز مییابند. انتقال تعارضات روانی (تکانههای سرکوبشده) به نشانههای جسمی به منظور تسکین اضطراب. این علائم شامل نابینایی، فلج شدن و ناشنوایی موقت و یا تشنج، سردرد، خستگی و تیکهای عصبی میباشد. مثال: مصرف بیشازحد مشروبات الکلی به آخر هفته محدود میشود.
جداسازی
۳۲- جداسازی (COMPARTMENTALIZATION): فرایند انفصال بخشی از خود از هشیاری دیگر بخشها. مثال: مرد درستکار و امینی که از بازگرداندن کتاب کتابخانه سرباز میزند و دو نظام ارزشی متمایز را در کنار هم حفظ میکند. مثال: دزدان در میان خود و با خانواده خود بسیار درستکار و صادق میباشند.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید: گسستگی
۳۳- گسستگی (DISSOCIATION): تفکیک گروهی از افکار و فعالیتها از بخش اصلی سطح هشیاری و گریز روانی از شرایط آسیبزا. جدا کردن خود از واقعیت. تغییر عمده و موقتی در شخصیت و یا هویت. وجود دو یا چند روند ذهنی درآنواحد بدون یکپارچه شدن آنها. فرد روندهای رفتاری و هیجانی خود را از الگوی رفتاری هشیار و یا هویت معمول خود جدا میسازد. قطع به هم پیوستگی خاطرات، هیجان و خودآگاهی. قطع ارتباط با خود و یا محیط. مانند واپس رانی بوده و معمولاً در پی یک ضربه روحی سهمگین عارض میگردد. مثال: خیالپروری در طی روز. مثال: شما پس از تصادف سهمگین به گونهای رفتار میکنید که انگار شما در این تصادف حضور نداشتهاید. مثال: نیاوردن مشکلات کاری به خانه (یک گسستگی سالم).
قدرت مطلق و یا همه توانا
۳۴- قدرت مطلق و یا همه توانا (OMNIPOTENCE): فرد بهگونهای رفتار میکند که گویی از یک قدرت، توانایی و یا موهبت ویژه برخوردار بوده و برتر از دیگران است.
نمادی سازی
۳۵- نمادی سازی (SYMBOLIZATION): یک بازنمایی روانی، یک ایده و یا شیء پیچیده جای خود را به یک شیء و یا عمل دیگر میدهد. جابجایی آرزوهای عمیق (سرکوبشده) و نسبت دادن آنها به اشیا و اعمال. مثال: سربازان علت پیوستن به ارتش را دفاع از پرچم معرفی میکنند. مثال: شکلگیری رؤیاها.
خیالپردازی درخودمانده
۳۶- خیالپردازی درخودمانده (AUTISTIC FANTACY): نوع شدید خیالبافی است که در آن فرد کاملاً یک زندگی خیالی را برای خود پدید میآورد.
لیست مکانیزمهای دفاعی آنافروید: منفعل پرخاشگر
۳۷- رفتار پرخاشگرانه، منفعل، منفعلپرخاشگرانه و با قاطعیت نیز دیگر مکانیسمهای دفاعی میباشند. (به مقاله گذر از سلطهپذیری به قاطعیت رجوع کنید)
مقاومت
۳۸- مقاومت (RESISTANCE): ایستادگی شدید در برابر ورود دادههای سرکوب شده (ناهشیار) به سطح هشیار.
شکایت و رد کمک
۳۹- شکایت و رد کمک (HELP-REJECTING COMPLAINING): فرد مدام از اطرافیان خود شکایت کرده و مکرراً تقاضای کمک میکند اما زمانی که دیگران میخواهند به وی کمک کنند و یا وی را راهنمایی کنند، پیشنهادت، اندرزها و کمکهای دیگران را رد میکند. در واقع این رفتار در استتار احساسات، خصومتها و یا سرزنش پنهان نسبت به دیگران، در فرد بروز مییابد.
نکته: مکانیسمهای دفاعی بلوغیافته و سالم شامل: پیوند جویی، والایش، شوخطبعی، فرونشانی، نوعدوستی، پیشبینی و رفتار قاطع میباشند.
نکته: استفاده از مکانیسمهای گسستگی، خیالپردازی، رویگردانی، همانندسازی، جبران، جابجایی، انزوا و واپس رانی در حد معتدل و سالم جایز است اما استفاده اغراقآمیز، مفرط و تکرارشونده، بسیار آسیبزا خواهند بود.
منبع
لیست مکانیزمهای دفاعی آنا فروید
