آسیب شناسیاختلالات روانیارتقاء سلامت روانسبک زندگی
تعریف اهمالکاری و به تعویق انداختن
به همراه پرسشنامه اهمالکاری

تعریف اهمالکاری
اهمالکاری یا Procrastination در سادهترین شکل آن، تعلل ورزیدن در انجام کارها و به تأخیر انداختن کارهاست.
قبل از اینکه اصطلاح اهمالکاری در ادبیات رفتارشناسی رواج پیدا کند، از اصطلاح به تأخیر انداختن توجیهناپذیر یا Irrational Delay استفاده میشد.
اما امروزه تقریباً همهجا اصطلاح Procrastination یا اهمالکاری یا به تعویق انداختن به کار برده میشود.
یک شکل ساده از تعریف اهمالکاری به صورت زیر است:
اهمالکاری یعنی اینکه کارهای ضروری را عقب بیندازیم و ترجیح دهیم که ابتدا به سراغ کارهایی با ضرورت کمتر برویم.
بهبیاندیگر، کارهایی که لذت انجامشان بیشتر یا رنج انجام دادنشان کمتر است را در فهرست فعالیتهای خود – مستقل از اهمیت و ضرورت واقعی آنها – در اولویت قرار دهیم.
شاید بتواند یکی از ریشههای اهمالکاری را همان چیزی دانست که فروید، اصل لذت یا Pleasure Principle مینامد.
اینکه انسانها به جای اینکه به اثرات بلندمدت تصمیمها و رفتارهای خود فکر کنند، به صورت کاملاً غریزی ترجیح میدهند رفتارهای لذت آفرین را انجام داده و از رفتارهای رنجآور دوری کنند (+).
در کنار اصل لذت، این را هم میدانیم که بر اساس مطالعات دن گیلبرت، انسان در شبیه سازی و تخمین آینده خطاهای زیادی دارد و نمیتواند به درستی حدس بزند که وقتی کار امروز را به فردا میاندازد، فردا چه احساسی را تجربه خواهد کرد.
شاید اگر میتوانست تلخی و سختی احساس فردا را به درستی پیشبینی کند، کارهایش را در زمان مناسب انجام میداد و به سمت اهمالکاری نمیرفت.
اگر به دنبال شکل سادهای از تعریف اهمالکاری هستید، احتمالاً تعریف گرگوری شراو (Gregory Shraw) میتواند گزینهی خوبی باشد.
البته او و همکارانش اهمالکاری در محیط دانشگاهی را بررسی کردند؛ اما تعریفشان در حوزههای دیگر هم قابل استفاده است:
اهمالکاری و به تعویق انداختن را زمانی میتوان به عنوان یک مشکل و اختلال رفتاری مورد توجه جدی قرار داد که سه ویژگی زیر را داشته باشد:
- موجب کاهش کارایی شود.
- در کارها و فعالیتهای ضروری هم وجود داشته باشد.
- در کل موجب تأخیر در انجام فعالیتها شود.
به عبارتی اگر شما باید تا فردا یک هدیه برای تولد دوستتان بخرید و امروز هم جمعه هست و کار دیگری ندارید، عقب انداختن خرید هدیه از صبح به ظهر یا عصر – حتی اگر به نیت استراحت بیشتر باشد – مصداقی از اهمالکاری نیست.
اما اگر در دانشگاه هستید و برای خودتان میچرخید و در و دیوار را نگاه میکنید و در همان حال دوستانتان منتظر هستند که به سراغشان بروید و انجام پروژه درسی را آغاز کنید، باید بپذیرید که به صورت جدی گرفتار اهمالکاری هستید.
تبعات منفی زیادی برای اهمالکاری شمرده شده است که از جمله آنها میتوان به استرس، اضطراب، احساس گناه، ایجاد بحران یا تصور وجود بحران، کاهش سلامت و همینطور کاهش خروجی مفید و بهرهوری اشاره کرد.
پرسشنامه اهمالکاری
برای سنجش اهمالکاری، پرسشنامههای متعددی وجود دارد.
اما یکی از دقیقترین و معتبرترین آنها، پرسشنامه استیل، طراحی شده توسط پیرس استیل (Piers Steel) از دانشگاه کلگری کانادا است.
- تصمیمها را آنقدر به تأخیر میاندازم که دیر میشود.
- حتی وقتی تصمیم میگیرم، اجرای آن را به تأخیر میاندازم.
- پیش از اینکه به تصمیمهای نهایی برسم، وقت بسیاری را به بهانهی موضوعات بیاهمیت تلف میکنم.
- حتی وقتی به مهلت مشخصی نزدیک میشوم، اغلب وقتم را صرف کارهای دیگر میکنم.
- حتی فعالیتهای کم زحمت من که فقط به کمی نشستن و کار کردن نیاز دارند، روزها عقب میافتند.
- معمولاً میبینم سرگرم انجام کارهایی هستم که قرار بوده چند روز قبل انجام شوند.
- مدام میگویم: این کار را فردا انجام میدهم.
- اغلب وقتی میخواهم کاری را شروع کنم، قبل از آن تأخیرهای بیدلیل ایجاد میکنم.
- وقت کم میآورم.
- کارها را سر زمان خودشان انجام نمیدهم.
- در رساندن کارها به مهلت تعیینشده، خوب نیستم.
- انداختن کارها به آخرین دقیقه، در گذشته برای من هزینه مالی ایجاد کرده است.
برای امتیاز دادن به هر جمله، میتوانید عددی بین ۱ تا ۵ در نظر بگیرید.
عدد یک نشان میدهد که آن جمله اصلاً شما را توصیف نمیکند و عدد پنج نشان میدهد که آن جمله کاملاً توصیف شماست.
سایر عددها هم، وضعیتی بین این دو را نشان میدهند.