امکان “ به یادآوری خاطرات فراموش‌شده ” در خواب
خواب و حافظه رابطه پیچیده‌ای با هم دارند! اما محققان ثابت کرده‌اند که استراحت خوب شبانه، ابزار مناسبی جهت مقابله با فراموشی است. یکی از دلایل آن می‌تواند این باشد که به هنگام خواب، مغز تمام فعالیت‌هایی را که در طول روز قبل داشته است، دوباره تکرار می‌کند.
به گزارش نوروسافاری به نقل از انترپرنر، در یک مطالعه جدید که در مجله کورتکس گزارش‌شده است تلاشی برای درک بیشتر این رابطه انجام‌شده است: آیا ممکن است که نقش خواب فقط جلوگیری از محو شدن خاطرات نباشد؟ آیا خواب می‌تواند بازیابی خاطرات فراموش‌شده را هم تسهیل کند؟
اگر این نظریه درست باشد، خواب نه تنها “وضوح و دقت خاطرات” موجود را افزایش می‌دهد بلکه باید بتواند قفل خاطراتی را که از دسترس خارج شده‌اند را باز کند.
برای پاسخ به این پرسش، نیکولاس دامی، استاد دانشگاه اکستر، آزمایشی را انجام داده است که در آن ۷۲ نفر در طول ۴۵ دقیقه، یادگیری ۲۴ کلمه ساختگی بی‌معنی (مانند frenzilk) را انجام می‌دادند. بلافاصله پس‌ازآن، برای آزمایش یادآوری کلمات، شرکت‌کنندگان سه دقیقه وقت داشتند تا تمامی واژه‌هایی را که از لیست اولیه به خاطر می‌آوردند را در برگه‌ای ثبت کنند.
در مرحله بعد، گروه به دو بخش تقسیم شد. نیمی از افراد به مدت ۱۲ ساعت بیدار مانده، درحالی‌که نیمه دیگر به خواب شبانه رفتند. در پایان دوره ۱۲ ساعته، هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند تا مشخص شود که تا چه میزان کلمات جعلی را به یاد می‌آورند.
به‌طورکلی، شرکت‌کنندگانی که خوابیده بودند نسبت به کسانی که بیدار مانده بودند عملکرد بهتری داشتند. کسانی که خوابیده بودند، ۶۸ درصد از کلمات ساختگی که در اولین آزمایش به یاد می‌آورند را هنوز به یاد داشتند. کسانی که بیدار مانده بودند، تنها ۴۶ درصد از لغات یاد گرفته‌شان را به یاد داشتند. این یافته تحقیقات قبلی را در این مورد تأیید می‌کند: “خواب یاور حافظه است!”
ولی دامی علاقه اصلی‌اش بیشتر به لغات “تازه به دست آمده” بود، کلماتی که شرکت‌کنندگان قادر به یادآوری در آزمون اولیه نبودند، اما ۱۲ ساعت بعد، در آزمون مجدد به یاد می‌آوردند. در این مورد، تفاوت بین دو گروه بسیار زیاد بود. شرکت‌کنندگانی که نخوابیده بودند، حدود ۷ درصد از کلمات ساختگی را که در آزمون اول به یاد نمی‌آوردند، ۱۲ ساعت بعد، در آزمون دوم به یاد آوردند این رقم برای شرکت‌کنندگانی که خوابیده بود، به ۱۷ درصد افزایش یافت.
البته، این مطالعه، یک مطالعه نسبتاً کوچک است، اما نشان می‌دهد که ممکن است خواب اجازه دهد تا مغز به باز کردن قفل خاطرات ضعیف و متزلزل بپردازد. درحالی‌که دامی ذکر می‌کند تحقیقات بیشتری برای تشخیص اینکه چرا این اتفاق می‌افتد موردنیاز است، معتقد است که هنگامی‌که می‌خوابیم، خاطرات اخیر با سرعت بیشتری در هیپوکامپ بازپخش می‌شوند، که در نتیجه در فردی که این خاطرات را تجربه مجدد می‌کند، منجر به “تقویت و افزایش قابلیت دسترسی” به این خاطرات می‌شود.
اگر این تحقیق تکرارپذیر باشد، پیامدهایی فراتر از آموزش‌وپرورش خواهد داشت. دامی معتقد است: “اگر چه در این مطالعه، مواد آموزشی مربوط به زبانشناسی بود، ولی این یافته‌ها به‌خصوص برای کسانی که با قربانیان یا شاهدان صحنه‌های جرم و جنایت مصاحبه می‌کنند، مفید است.”
اگر شما به دنبال یک نکته عملی و کاربردی از این تحقیق باشید، اجازه بدهید این باشد: خواب دوست حافظه است.
او همچنین می‌گوید: “مطالعه در صبح روز امتحان، ایده جالبی نیست!”
بنابراین دفعه بعد که در حال آماده کردن خود برای یک آزمون، ارائه، یا هر چیز دیگری هستید که نیاز به حفظ اطلاعات دارد، مطمئن شوید که زمان کافی برای استراحت قبل از آن کنار گذاشته باشید؛ برای جلوگیری از احساس وحشتناک رسیدن به چیزی در ذهنتان که شما فکر می‌کنید می‌دانید، ولی فقط می‌بینید که به یک نحوی، به طور معجزه‌آسا و ناجوری، از ذهنتان رفته است!
لینک مقاله این تحقیق در ژورنال کورتکس:
Sleep not just protects memories against forgetting, it also makes them more accessible
منبع
