ارتقاء سلامت روان خودشکوفایی و عزت نفس متفکران بزرگ

نظر برتراند راسل درباره خوشبختی

گفتگویی درباره سعادت

بهروز هاشمی 13 فوریه 2018

۱ 473 2 دقیقه

لرد راسل، شما مرد خوشبختی به نظر می‌آیید. آیا همیشه خوشبخت بوده‌اید؟

برتراند راسل: در زندگی من، هم دوران‌های خوشبختی وجود داشته و هم ادوار بدبختی. من خود را مرد سعادتمندی میدانم؛ زیرا روزگارم قرین خوشبختی است.

لرد راسل، ممکن است درباره بدترین ادوار زندگی خودتان برای ما صحبت کنید؟

برتراند راسل: آری، بدترین دوران زندگی من دوران جوانی و بلوغ بود. من معتقدم که، اصولاً، خیلی از جوانان روزگار تیره‌ای دارند. در آن زمان، بی دوست و تنها بودم و هیچ‌کس را نداشتم که با او درد دل کنم. اغلب فکر خودکشی بسرم می‌زد. گاهی اوقات، این فکر به‌قدری شدت می‌یافت که تصور می‌کردم قادر نباشم در مقابل ایده خودکشی مقاومت کنم – اما در حقیقت چنین تصوری صحت نداشت. مسلماً، خود را خیلی تیره‌بخت تصور می‌کردم؛ ولی، حقیقت آن بود که بدبختی من جنبه‌ی اساسی و کلی نداشت و این حقیقت، از برکت خوابی که دیدم، برایم روشن گردید.

یک وقت خواب دیدم به‌شدت مریض هستم و می‌خواهم ببرم. عجیب است با پرفسور ژووت (Jowett) مترجم آثار افلاطون که دانشمند عظیم‌الشأنی بود و با ما دوستی خانوادگی داشت- کنار تخت من نشسته بود. من با هیجان و احساسات زیادی به او می‌گفتم: «لااقل، برای من یال تسلی وجود دارد و آن‌هم این است که: عن‌قریب از همهٔ اینها-خلاص خواهم شد». و او هم با لحن بلند خود جواب داد: «زندگی را میگویید؟» گفتم: «آری زندگی.» پرفسور گفت: «وقتی‌که پا به سن گذاشتی از این مهملات نخواهی یافت.» در همین موقع از خواب بیدار شدم. و در حقیقت هم از آن به بعد دیگر از این قبیل مهملات نبافتم.

لرد راسل، آیا خوشبختی شما اکتسابی است و یا اینکه بر حسب تصادف بدان نائل شده‌اید؟

برتراند راسل: آن قسمت از خوشبختی من که مربوط به کارم باشد اکتسابی واداری است؛ ولی، در سایر موارد تسلیم حوادث و پیش‌آمدها بوده‌ام. در هر حال، نقشه‌ای را که برای نیل به خوشبختی طرح کرده بودم به خوبی تعقیب کرده‌ام.

لرد راسل، آیا شما تصور می‌کنید که اگر انسان خوشبختی خود را موکول به پیش‌آمدها و تصادفات کند نتیجه‌ای به دست می‌آورد؟

برتراند راسل: این جا دیگر مسئلهٔ شانس مطرح می‌شود! بعلاوه آن هم در مقیاس وسیعی به موفقیت انسان در کار بستگی دارد. چند سال پیش از دوران کذایی جوانی که قبلاً راجع با آن صحبت کردم – با مرحله دردناکی مواجه شدم. علت این امر آن بود که: در برابر حل یک مشکل که بدون حل آن کوچک‌ترین اقدامی نمی‌توانستم بکنم متوقف شده بودم. دو سال طول کشید و من هنوز، بدون اینکه کم‌ترین پیشرفتی کرده باشم، همچنان به آن مسئله گرفتار بودم. این حادثه، مرا خیلی رنج داد.

لرد راسل، به عقیده شما عوامل اساسی خوشبختی چیست؟

برتراند راسل: به عقیده من عوامل اصلی خوشبختی چهار است.