رفتار جنسی نابهنجار
عملکرد جنسی، جنبهی ضروری وجود انسان است که میتواند جزء بسیار رضایتبخش یا ناراحتکنندهی زندگی فرد باشد. میل جنسی آنچنان نیروی پرتوانی در ماهیت انسان است و به قدری بار هیجانی دارد که نباید تعجب کنیم در رابطه با این جنبه از رفتار انسان مشکلاتی وجود دارد.
رفتار جنسی نابهنجار چیست؟
رفتار جنسی نابهنجار را چگونه تعریف میکنید؟ به فهرست فعالیتهای جنسی زیر نگاهی بیندازید. در یک مقیاس ۱ تا ۱۰، بهطوریکه ۱ بهنجار و ۱۰ نابهنجار، هر یک از این فعالیتها را چگونه ارزیابی میکنید؟
- تحریک کردن اندامهای تناسلی توسط خود فرد
- آمیزش جنسی در مکانی غیر از اتاق خواب
- سیلی زدن، گاز گرفتن، نیشگون گرفتن، یا خراشیدن شریک جنسی
- بستن یا زیر سلطه نگهداشتن شریک جنسی
- اقدام به آمیزش جنسی مقعدی
- خواندن یا نگاه کردن به صور قبیحه
- ریختن عسل، مالیدن کرم، شراب، یا چیزهای خوردنی دیگر بر بدن شریک جنسی
- آمیزش جنسی در حالت زانو زدن
- درخواست از شریک جنسی به ریا در آوردن لباس دیگری
- پوشیدن لباس خواب سکسی
- بوسیدن، لیسیدن، یا مکیدن اندامهای تناسلی یکدیگر
- داشتن آمیزش جنسی با غریبهای گمنام
برای «نابهنجار» نامیدن هر یک از این رفتارها از چه ملاکهایی استفاده کردید؟ برای برخی افراد، همهی این رفتارها نابهنجار محسوب میشوند؛ برای برخی دیگر، هیچکدام نابهنجار نیستند. این رفتارها بهخودیخود بیانگر اختلال روانی نیستند. ما فرض میکنیم رفتار جنسی در صورتی اختلال روانی است که (۱) به دیگران صدمه وارد کند یا (۲) باعث شود فرد احساس ناراحتی مستمر یا مکرر کند یا در زمینههای مهم عملکرد اختلال ایجاد نماید.
طبق ملاک اول، ایجاد مزاحمت جنسی برای کودک، آشکارا اختلال روانی است. طبق ملاک دوم، بیزاری ناراحتکننده و جاری از امیال جنسی، اختلال روانی است. اما دربارهی مواردی که فرد رفتاری را لذتبخش میداند، ولی جامعه آن را ناپسند یا منحرف میانگارد، چه میتوان گفت؟ تمایز بین بهنجار و نابهنجار در قلمرو رفتار جنسی، پیچیده و نامشخص است.
هنگام ارزیابی بهنجار بودن رفتار جنسی مشخصی، شرایط بسیار اهمیت دارد، همانگونه که آدابورسوم و سنتها هم که با گذشت زمان تغییر میکنند، مهم هستند. بسیاری از نگرشها، و رفتارهای مرتبطا میل جنسی از دههی ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تغییر کردهاند. برای مثال، انواع مجلهها و نوارهای ویدیویی که رفتار جنسی را به نمایش میگذارند و در دههی ۱۹۹۰ پیشپاافتاده بودند، دقیقاً ۲۰ سال پیش، موجباتی را برای دستگیری در اغلب جوامع آمریکا فراهم میکردند.
در قرن بیستم، به علت همین نگرشهای اجتماعی محدودکننده، با کمال تعجب، دربارهی اختلالهای جنسی شواهد مبتنی بر واقعیت ناچیزی وجود داشته است. در دههی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، تغییر زیادی ایجاد شد که تا اندازهای در نتیجهی گزارشهای جالب و رک و راست رفتار جنسی انسان بود که متخصصان امیال جنسی، ویلیام مسترز و ویرجینیا جانسون که بعداً در سایت بهداشت روان مطالبی را دربارهی آنها خواهید خواند، منتشر کردند. بعد از تلاشهای پیشگام آنها، پژوهشگران و متخصصان بالینی در نحوهای که اختلالهای جنسی را توجیه و افراد مبتلا به این اختلالها را درمان میکردند، تغییرات عظیمی به وجود آوردند.
زمینهیابیها و مصاحبههای پیشرفتهای اجرا شدهاند که رفتارهای پیچیدهی مرتبط با امیال جنسی انسان را روشن کردهاند. در یک تحقیق مهم که در مرکز پژوهش عقیدهی ملی واقع در دانشگاه شیکاگو اجرا شد، پژوهشگران با بیش از ۳۰۰۰ نفر که بهطور تصادفی انتخاب شده بودند و ۱۸ تا ۵۹ ساله بودند در یک زمینهیابی به نام زمینهیابی سلامت عمومی و زندگی اجتماعی، مصاحبههای ۹۰ دقیقهای انجام دادند. این پژوهشگران با استفاده از تحلیلهای آماری پیشرفته، از زمان پژوهش پیشگام بیش از چهل سال پیش آلفرد کینزی، دربارهی تمایل جنسی انسان اطلاعات بسیار جامعی به دست آوردند.
در این تحقیق، معلوم شد رفتارهایی که چند دههی پیش نابهنجار یا منحرف محسوب میشدند، بخشی از روند کلی تمایل جنسی شدهاند. آنها دریافتند که در بین افراد جوان، فقط ۵ درصد زنان و ۲ درصد مردان گروه مسنتر چنین کرده بودند. پژوهشگران تفاوتهای نسلی مشابهی را در رابطه فراوانی سکس دهانی پیدا کردند، بهطوریکه افراد جوانتر عموماً بیشتر این نوع رابطهی جنسی را انجام میدادند. وقتی بحثمان را دربارهی اختلالهای جنسی آغاز میکنیم، مهم است که به خاطر بسپارید آنچه «منحرف» محسوب میشود، با گذشت زمان تغییر میکند.
نابهنجاریهای جنسی
اصطلاح نابهنجاری جنسی به معنی انحرافی است که موضوع جاذبهی جنسی فرد را در بر میگیرد. نابهنجاریهای جنسی اختلالهایی هستند که به موجب آنها، فرد خیال پردازیها، تمایلات جنسی، یا رفتارهایی دارد که مکرر و از لحاظ جنسی برانگیزنده-اند و شامل این موارد میشوند:
- موضوعات غیرانسانی،
- کودکان یا سایر افراد ناراضی، و
- رنج کشیدن یا تحقیر شدن خود یا شریک جنسی.
ویژگیهای نابهنجاری جنسی
انواع نابهنجاریهای جنسی وجود دارد (جدول ۱-۷ را ببینید)، اما ویژگی مشترک همهی آنها طبق DSM این است که افراد مبتلا به این اختلالها از لحاظ روانی آنچنان به هدف میل وابسته هستند که فقط در صورتی میتوانند ارضای جنسی را احساس کنند که این هدف به نوعی وجود داشته باشد. در برخی افراد، گاهی ترجیحات جنسی غیرعادی یافت میشود، مثلاً، در مدتی که فرد شدیداً احساس میکند تحت فشار روانی قرار دارد به خاطر داشته باشید که نابهنجاریهای جنسی هوسهای زودگذر یا خیالپردازی دربارهی فعالیتهای جنسی غیرعادی نیستند، بلکه اختلالهایی هستند که دست کم ۶ ماه دوام دارند.
افراد مبتلا به نابهنجاریهای جنسی مکرراً احساس میکنند که مجبور هستند به رفتار غیرعادیشان فکر کنند یا آن را انجام دهند. حتی درصورتیکه آنها امیال خیالپردازیهایشان را عملاً برآورده نکنند، فکر و ذکرشان تا بدان جا به آنها مشغول میشود که ناراحتی قابلملاحظهای را احساس میکنند.
نابهنجاری جنسی میتواند به قدری نیرومند و الزامآور شود که فرد غیر از رسیدن به ارضای جنسی، هدفهای دیگری را نمیبیند. نابهنجاری جنسی بنا بر تعریف، ناراحتی شخصی شدیدی ایجاد میکنند یا عملکرد اجتماعی، شغلی، و زمینههای دیگر زندگی را مختل میسازند. به جز مازوخیسم جنسی (آزارطلبی جنسی)، تقریباً تمام موارد نابهنجارهای جنسی مردان را شامل میشوند.
نمونهای از نابهنجاریهای حنسی
| هرزهگویی تلفنی – telephone scatologia | تلفن کردنهای مستهجن، مانند شرح دادن فعالیت استمنا به طور مشروح، تهدید کردنی قربانی به تجاوز جنسی یا سعی در پی بردن به فعالیتهای جنسی قربانی |
| مردهگرایی – necrophilia | کسب کردن ارضای جنسی از دیدن جسد یا تماس جنسی با آن |
| حیوانخواهی – Zoophilia | آمیزش جنسی با حیوانات یا داشتن خیالپردازیهای جنسی با حیوانات |
| مدفوعخواهی – coprophilia | کسب لذت جنسی از تماس با مدفوع |
| تنقیهخواهی – klismaphilia | کسب لذت جنسی از به کار بردن تنقیهها |
| ادرار خواهی – urophilia | کسب لذت جنسی از تماس با ادرار |
| آمیزش خواهی در انظار – autagonistophilia | آمیزش جنسی در مقابل دیگران |
| خواب آمیزش خواهی – somnophilia | آمیزش جنسی با فرد خفته |
| داغ خواهی – stigmatophilia | کسب لذت جنسی از سوراخ کردن پوست یا تاتو |
| autonepiophilia | پوشیدن پوشک برای لذت جنسی |
برای نشان دادن این نکات، اجازه دهید برایان را که نابهنجاری جنسی دارد با چارلز که ندارد، مقایسه کنیم برایان از اشتغال ذهنی خود به شکل و بوی دستکش چرمی زنان بسیار ناراحت است، از انگیختگی شدید خود هنگامیکه میبیند زنان دستکش میپوشند عذاب میکشد، و فقط در صورتی میتواند ارضای جنسی کسب نماید که در حال نوازش کردن دستکش چرمی، استمنا کند. برای ان نابهنجاری جنسی دارد (یعنی، یادگارپرستی). برعکس، وقتیکه شریک جنسی چارلز در تخت، کفش پاشنهبلند میپوشد او تحریک جنسی میشود، ولی برای اینکه ارگاسم برسد، لازم نیست شریک جنسی وی حتماً کفش پاشنهبلند بپوشد. جاذبهی او به نظرش اندکی «عجیب» است، ولی غیرعادی نیست. چارلز به اختلال نابهنجاری جنسی مبتلا نیست. هنگامیکه مطالب مربوط به نابهنجاریهای جنسی را میخوانید، در نظر داشتن این تمایزها اهمیت دارد.
اطلاعات دربارهی میزان بروز نابهنجاریهای جنسی محدود است، عمدتاً به این علت که افراد مبتلا به این اختلالها به قدری شرمنده یا خجالتزده هستند که به ندرت درصدد کمک روانشناختی برمیآیند. میزان بروز نابهنجاریهای جنسی را میتوان به طور غیرمستقیم، با در نظر گرفتن بازار تجاری بزرگ در مجلهها، فیلمهای سکسی، و اشیایی که در کتاب فروشیهای بزرگسالان و در اینترنت فروخته میشوند، استنباط کرد.
هنگامیکه خواندن مطالب دربارهی نابهنجاریهای جنسی را آغاز میکنید، شاید بپرسید آنها تا چه اندازهای موجب ناراحتی فرد یا حتی دیگران میشوند. در واقع، برخی افراد مبتلا به نابهنجارهای جنسی اصرار دارند که نه خودِ آنها و نه دیگران از روشهای جنسی غیرعادی آنها ناراحت میشوند؛ آنها معتقدند واکنش منفی جامعهی ناپذیرا باعث میشود که رفتار آنها کژکار انگاشته شود. با این حال، برخی دیگر از اینکه زندگیشان صرف دنبال کردن ارضای جنسی به شیوههایی میشود که آنها را غیرقابل قبول میدانند، احساس گناه و شرمندگی میکنند.
منبع
کتاب: آسیبشناسی روانی
نویسنده: ریچارد پی هالجین – سوزان کراس ویتبورن
مترجم: یحیی سیدمحمدی
